Kiệu Thờ Rước là gì? Ý nghĩa của nó ra sao? Các loại kiệu rước phổ biến hiện nay được sử dụng trong các nghi thức truyền thống như thế nào? Cùng Chia Sẻ Đạo Phật khám phá chi tiết nhé!
Kiệu Thờ Rước là gì?
Rước kiệu thờ là một nghi thức văn hóa truyền thống phổ biến trong các ngày lễ hội làng xã tại nước ta. Mỗi khi tổ chức lễ hội, hoạt động rước kiệu luôn được duy trì và bảo tồn, mang ý nghĩa giao lưu văn hóa và gắn kết cộng đồng, được người dân nhiệt tình hưởng ứng.
Mỗi năm, khi làng mở hội – còn gọi là “làng vào đám” – thì diễn ra đầy đủ ba nghi thức: lễ đại tế, lễ rước, và các hoạt động dân gian.
Trong dịp làng vào đám, lễ rước thường được tổ chức công phu, hoành tráng và tốn kém nhất.
Mỗi làng sẽ có hình thức vào đám khác nhau nên lễ đại tế có thể diễn ra trước hoặc sau khi rước về.
Kiệu Thờ Rước có ý nghĩa gì?
Rước kiệu mang ý nghĩa thiêng liêng nhất vì đó là khi thần thánh “xuất cung” để duyệt thị và thăm thú làng quê – nơi vị thần bảo hộ, và dân làng có dịp “chiêm ngưỡng tôn nhan” của thần, vì ít khi có dịp vào trong thần điện.
Lễ rước thường bao gồm: rước thần, rước thành hoàng, rước văn hay rước nước. Các lễ này thường diễn ra trước lễ khai hội và kết thúc hội. Ý nghĩa và nội dung lễ rước tại mỗi lễ hội có sự khác biệt về đối tượng rước, cách thức tiến hành, thứ tự đoàn rước, và thành phần tham gia…
Kiệu Rước được sử dụng để di chuyển tượng thần hoặc thần vị từ nơi thờ tự đến nơi tổ chức hội (thường là từ miếu đến đình) trong quá trình lễ rước.
Các mẫu kiệu thờ rước hay dùng trong lễ rước
Việc sử dụng kiệu rước trong lễ hội rất quan trọng trong thực tế. Nó thể hiện sự uy nghiêm của vị thần – người bảo hộ của làng. Một số mẫu kiệu rước thường được dùng như sau:
Kiệu bát cống
Kiệu bát cống là mẫu kiệu có 8 người khiêng.
Cấu tạo của kiệu bát cống bao gồm:
Bành kiệu
Bành kiệu làm từ một ghế đặc biệt đặt trên các đòn kiệu, có lưng tựa và tay vịn, trang trí hình đầu rồng giống chiếc long ỷ nhưng thấp.
- Phần hậu bành (bành sau) cao hơn thân bành, có chạm nổi hình “lưỡng long chầu nguyệt” hoặc “lý ngư hóa long” và các cành lá rong rêu.
- Bành kiệu là nơi đặt bài vị thần khi thực hiện nghi lễ rước.
- Trước bài vị thần có các lễ vật như bát hương, cây sáp, hoa quả…
Đòn kiệu Thờ Rước
Kiệu bát cống có 3 loại đòn: đòn dọc, đòn ngang, và đòn khiêng.
- Đòn dọc: Hai thanh, đầu mang hình đầu rồng và đuôi thành đuôi rồng. Kiệu khi chồng lên đặt song song làm tầng đòn trên, đội bành kiệu.
- Đòn ngang: Hai thanh, mỗi thanh có hai đầu rồng đặt vuông góc đòn dọc.
- Đòn khiêng: Gồm 4 thanh đặt dưới đầu hai đòn ngang tạo thành mặt phẳng thứ ba, gánh bởi 8 hình đầu rồng.
Chất liệu làm kiệu rước bát cống thường là gỗ dổi, vàng tâm hay mít…
Kiệu long đình – Kiệu Thờ Rước
Kiệu long đình là loại kiệu phổ biến nhất được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo và tín ngưỡng của dân tộc ta. Hầu như mỗi lễ hội, đám tang hay đám giỗ đều có sự hiện diện của kiệu long đình
Về kích thước, kiệu long đình, thường có chiều cao từ 2m2 – 2m7, và kích cỡ để xác định giá kiệu chính là diện tích mặt đế.
Do vậy, có những cách gọi như kiệu long đình vuông 80, vuông 90, vuông 1m2,… Trong đó, kiệu long đình vuông 80 thường dùng để rước, còn kích thước từ vuông 90 trở lên ít khi được mang để rước mà thường để thờ.
Về cấu trúc, kiệu long đình bao gồm các bộ phận như:
- Phần đỉnh kiệu long đình: Còn gọi là mui vẹm bốn mái, phía trên có lâu 4 mặt có thể xâu dây lụa đỏ để ràng ba phần kiệu chặt khi rước.
- Phần thân kiệu long đình: Được gọi là long cung; ba mặt của phần này như nhau, mặt hậu có tấm chấn thủy được chạm khắc theo tích long cuốn thủy. Hai bên tấm long cuốn thủy này là hai con rồng chầu tam cấp, phía trước có thể có 2 nghê chầu. Khác với li xa, kiệu long đình có hai tầm võng; võng thứ hai là dây leo, còn võng đầu là rồng chầu nguyệt.
- Phần đế kiệu long đình: Hay còn gọi là án gian, giống như một cái án gian chạm khắc 4 mặt. Trong phần này có các lỗ để xâu đòn khiêng kiệu (còn gọi là đòn đầu rồng đuôi tôm).
- Chất liệu kiệu long đình: Thường được chế tác từ gỗ dổi, gỗ vàng tâm, gỗ mít …
- Kiệu Long Đình được sơn son thếp vàng: Đẹp truyền thống và rất uy nghiêm.
- Hoa văn, họa tiết của kiệu long đình: Được các nghệ nhân trạm trổ tinh tế. Đầu rồng đuôi tôm, long ly quy phượng, hổ phù, mây và các hoa văn khác.
Kiệu song hành – Kiệu Thờ Rước
Kiệu rước Song Hành là hình thức kiệu phổ biến trong các nghi lễ tôn giáo và tín ngưỡng của đất nước. Kiệu song hành thường có 2 đòn kiệu cho 4 người khiêng.
Cấu trúc cơ bản của kiệu song hành bao gồm:
Bành kiệu
Chiếc ghế đặc biệt đặt trên các đòn kiệu với lưng tựa và tay vịn, trang trí hình đầu rồng giống với chiếc long ỷ (ghế rồng) nhưng thấp hơn.
- Phần hậu bành (bành sau) cao hơn thân bành, thường được chạm hình “lưỡng long chầu nguyệt” (hai con rồng chầu mặt trăng) hoặc “lý ngư hóa long” cùng các cành lá rong rêu thủy sinh.
- Bành kiệu là nơi đặt bài vị thần khi thực hiện nghi thức rước. Trước bài vị thần có đặt bát hương, cây sáp, hoa quả để lễ.
Kích thước
Kiệu song hành thường có chiều cao từ 217cm – 283cm. Diện tích mặt đế được sử dụng để tính giá thành kiệu, bề rộng thông thường là 69 – 81cm, 81×97 cm
Về cấu trúc song hành
Kiệu được chia thành hai phần
- Chất liệu kiệu song hành thường được làm từ gỗ dổi, gỗ vàng tâm, gỗ mít, …
- Kiệu song hành được sơn son thếp vàng mang tới vẻ đẹp truyền thống và đầy uy nghiêm.
- Hoa văn, họa tiết của kiệu song hành được các nghệ nhân trạm trổ một cách tinh tế: Đầu rồng đuôi tôm, long ly quy phượng, chân quỳ dạ cá, hổ phù, mây và nhiều hoa văn khác.
Nơi mua kiệu thờ rước đáng tin cậy trên toàn quốc
Chia Sẻ Đạo Phật hiện là địa chỉ uy tín trên toàn quốc khi cung cấp kiệu rước lễ. Với hơn 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đồ thờ cúng, kiệu rước, và đồ mỹ nghệ, khách hàng hoàn toàn có thể đặt niềm tin vào các sản phẩm của chúng tôi.
Khách hàng đến với Chia Sẻ Đạo Phật sẽ nhận được những đảm bảo sau:
- Chính sách bảo hành đáng tin cậy
- Gỗ đúng loại, chất lượng 100%; đã xử lý chống mối mọt cong vênh
- Sản phẩm chất lượng bên trong và bên ngoài như nhau
- Sơn son thếp bạc bảo hành trong 10 năm
- Sơn Pu và vesni bảo hành 5 năm
- Tuổi thọ sản phẩm: Càng lâu càng có giá trị như đồ cổ
- Chạm khắc tinh vi
- Thời gian giao hàng đúng hẹn
- Hỗ trợ vận chuyển trong bán kính 30km
- Uy tín chính là thương hiệu
Thông tin trên đây về kiệu thờ rước và ý nghĩa của nghi thức rước kiệu đã được Chia Sẻ Đạo Phật tổng hợp. Hy vọng rằng qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ hơn về nét đẹp văn hóa truyền thống này.